Skolioza

To trójpłaszczyznowe skrzywienie kręgosłupa, zwane często "bocznym skrzywieniem kręgosłupa". Obejmuje ono:

• skrzywienie w płaszczyźnie czołowej (boczne skrzywienie kręgosłupa);
• skrzywienie w płaszczyźnie strzałkowej ( lordo- lub kifo- skolioza);
• skrzywienie w płaszczyźnie poziomej (rotacja i torsja kręgów).

Wygląd pacjenta:

• asymetryczne ustawienie barków, łopatek, miednicy, trójkątów talii;
• przeniesienie środka ciężkości, kolana koślawe;
• stopa płasko- koślawa;
• garb żebrowy i wał lędźwiowy po wypukłej stronie skrzywienia;
• powiększona lub zniesiona lordoza szyjna/ lędźwiowa oraz kifoza piersiowa;

Następuje pogorszenie wady w okresie przyspieszonego wzrostu 10-12 r.ż (im wcześniej powstała tym gorsze rokowania).

Dlatego bardzo ważne jest kontrolowanie postawy dziecka w wieku między 7 a 9 rokiem życia i wychwycenie ewentualnych patologii. Pomimo wielu hipotez próbujących wyjaśnić przyczynę powstawania skoliozy strukturalnej, nadal 85% z nich stanowią skoliozy idiopatyczne, czyli te o nieznanej przyczynie.

Rehabilitacja:

W leczeniu zachowawczym skolioz stosuje się metody:

• neurofizjologiczne - polegają na poprawianiu funkcji związanych ze sterowaniem postawą ciała. Działanie korekcyjne dąży do poprawy czucia postawy w kierunku postawy prawidłowej (np. metodą PNF);
• aktywnie redresujące - w metodach tych korekcję skrzywienia uzyskuje się poprzez intensywne oddziaływanie na układ mięśniowy. Podejmuje się próby jednoczesnej trójpłaszczyznowej korekcji skrzywienia oraz w warunkach odciążenia osiowego dąży się do mobilizacyjnej hiperkorekcji skrzywienia;
• wyrabiające świadomość własnego ciała i rozluźniające mięśnie;
• Metoda Schroth
• Koncepcja FITS (czytaj w Metody)

Podczas wykonywania ćwiczeń są do spełnienia 3 warunki:

1. Osiągnięcie najlepszego wyprostu kręgosłupa
2. Odrotowanie tułowia za pomocą techniki oddychania
3. Izometryczne wzmacnianie siły mięśniowej w trakcie wykonywania wyprostu i odrotowania.

Skoliozy mogą ulec pogorszeniu, jednak dzięki niektórym działaniom można zahamować proces deformacji. Te działania to wpływanie na wadliwą sylwetkę, by znormalizować skoliotyczny obraz oraz osiągnąć przeciwieństwo nieprawidłowej postawy.

Znormalizowanie wadliwej, skoliotycznej postawy ciała u Pacjenta następuje poprzez 3 czynniki:

1. Rozpoznanie wadliwej postawy, np. przed lustrem czy poprzez zdjęcie
2. Przedstawienie oraz uzmysłowienie wad postawy
3. Wpływanie ćwiczeniami na poszczególne wadliwe ruchy ciała, które mają za zadanie zahamować deformację skoliozy, a także wzmocnienie coraz to bardziej prawidłowej postawy.

RZS (Reumatoidalne Zapalenie Stawów)

Choroba układowa tkanki łącznej, która ma charakter przewlekle postępujący, mimo stosowanego leczenia. Podstawowym objawem choroby jest symetryczne zapalenie stawów. Występują także zmiany pozastawowe i powikłania układowe. W obrazie RTG występuje osteoporoza okołostawowa, nadżerki powierzchni stawowych, zniekształcenia kostne.

Objawy kliniczne:

• Obrzęki stawów dłoni, stóp
• Ograniczenie zakresu ruchu w stawach
• Zaniki mięśniowe (guzki reumatoidalne, przewlekłe zapalenie pochewek ścięgnistych i ścięgien)
• Zniekształcenia stawów
• Podwichnięcia
• Sztywność poranna

Fizykoterapia - cel:

• Zmniejszenie dolegliwości bólowych
• Opóźnienie dysfunkcji ruchowych
• Rehabilitacja powinna być stosowana wraz z leczeniem farmakologicznym

Leczenie w okresie remisji:

• Fizykoterapia, szczególnie laseroterpia, jonoforeza, krioterapia, magnetoterapia

Kinezyterapia:

• Ćwiczenia ogólnousprawniające
• Ćwiczenia czynne właściwe
• Ćwiczenia czynne z oporem
• Ćwiczenia czynności chwytnej rąk
• Ćwiczenia oddechowe
• Ćwiczenia w odciążeniu
• Ćwiczenia samo wspomagane
• Ćwiczenia zwiększające siłę mięśni

Masaż:

• Klasyczny z wykorzystaniem dwóch technik: głaskania i wibracji (opracowujemy kończyny górne, dolne oraz kręgosłup)
• Możemy dołączać inne techniki w kolejności: rozcieranie, ugniatanie podłużne i uciski
• Masaż segmentarny

Udar mózgu

Udar mózgu to zespół objawów klinicznych związanych z nagłym wystąpieniem zaburzenia czynności mózgu, w wyniku zaburzenia krążenia mózgowego i utrzymujący się ponad 24 godziny.

Udar mózgu może być krwotoczny (wywołany wylewem krwi do mózgu) lub niedokrwienny (wywołany zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu).

Objawy udaru zależą od lokalizacji miejsca uszkodzenia i jego rozległości. W wielu przypadkach udar mózgu jest stanem zagrażającym życiu, więc jako świeże zaburzenie wymaga bezwzględnie hospitalizacji.

Po przebytym udarze mózgu niezbędna jest rehabilitacja mająca na celu przywrócenie utraconych funkcji. Rehabilitację należy podjąć najszybciej jak to jest możliwe, po ustabilizowaniu stanu pacjenta. Rehabilitacja jest długotrwała i nie zawsze prowadzi do przywrócenia pełnej sprawności pacjenta.

W walce z następstwami udaru pomocne są metody z zakresu neurorehabilitacji, szczególnie metoda PNF i Koncepcja NDT-Bobath.

Urazy czaszkowo-mózgowe

Uraz czaszkowo-mózgowy powstaje w wyniku działania na czaszkę krótkotrwałego urazu mechanicznego. Przeciętny uraz ciśnieniowy może spowodować uszkodzenia ostre lub tępe, w następstwie ktorych powstają otwarte (posiadające ranę) lub zamknięte uszkodzenia czaszkowo-mózgowe.

Rezultatem urazu są widoczne zmiany, ubytki i zaburzenia ruchowe lub/oraz psychologiczne/psychiczne. Zaburzenia takie mogą mieć różny charakter, zasięg, przebiegający od niewielkich wręcz minimalnych stanów zmianowych w mózgu poprzez umiarkowane do ciężkich zaburzeń i ograniczeń funkcji i czynności życiowych.

Mogą być to między innymi: zaburzenia oddychania, niedowłady i porażenia, wzmożone napięcie mięśniowe, odruchy ścięgniste, spowodowane przez upośledzenia dróg korowo-mózgowych oraz wiele innych.

Rehabilitacja obejmuje:

a) fazę wczesną, w której postępowanie terapeutyczne dotyczy torowania funkcji życiowych (szczególnie oddychania, kaszlu), terapii zaburzeń połykania, ułożenia i mobilizacji w łóżku i w wózku inwalidzkim
b) późniejszą fazę usprawniania (pionizacja, pomoce ortopedyczne, kontrola posturalna)

Bardzo przydatne są tutaj uznane metody fizjoterapeutyczne: PNF oraz NDT-BOBATH.

Uszkodzenie łąkotki

Do uszkodzenia łąkotki najczęściej dochodzi, gdy siła urazu działa z boku przy zgiętym kolanie. Przyczyną uszkodzenia są z reguły wcześniejsze mikrourazy, w wyniku których dochodzi do zmniejszenia elastyczności więzadeł i osłabienia tkanek miękkich w stawie. Biomechaniczne zaburzenia ruchu powodują nierównomierne przeciążenia i nieuchronnie prowadzą do kontuzji.

Obraz kliniczny:

• ból i tkliwość w przyśrodkowej lub bocznej linii stawu
• blokowanie stawu w rozerwaniach znacznego stopnia
• tkliwość przy skręcaniu, odwracaniu, w głębokim przysiadzie lub wstawaniu
• utrata zdolności pełnego wyprostu
• bolesność uciskowa wzdłuż szpary stawowej

Leczenie:

Zabiegi fizykalne zmniejszające obrzęk i stan pourazowy np. laser, jonoforezy, pole magnetyczne. Główne zadanie leży po stronie kinezyterapii, szczególnie terapii manualnej z wykorzystaniem metody Mulligana, terapii tkanek miękkich, trening funkcjonalny w oparciu o metody m.in. Kinetic Control, SET. (patrz metody)

Badania obrazowe:

• RTG (AP, boczne) - wyklucza złamania i zmiany tkanki kostnej. Dla porównania wskazane jest wykonanie zdjęcia zdrowego kolana.
• MR- badanie nieinwazyjne pozwala np. zróżnicować stłuczenie kości od uszkodzenia chrząstki stawowej lub łąkotki.
• Artroskopia - badanie inwazyjne umożliwiające ocenę tkanek wewnątrzstawowych, spełnia także funkcję terapeutyczną poprzez dojście do wnętrza stawu.
• TK - służy ocenie złożonych złamań stawowych, nie zawiera informacji o stanie tkanek miękkich.
• Arteriografia - służy różnicowaniu problemów niedokrwiennych i uszkodzeniu naczyń krwionośnych.
• USG - badanie nieinwazyjne umożliwiające ocenę tkanek miękkich w obrazie statycznym i dynamicznym.

Zapalenie ścięgna Achillesa

Urazy ścięgna Achillesa związane są z wielokrotnymi obciążeniami, szczególnie podczas biegów i skoków. Z reguły poważną przyczyną kontuzji jest nieprawidłowy trening, zwiększona aktywność fizyczna. Urazy ścięgna Achillesa mogą być ściśle powiązane z wadami ustawienia stopy i złym obciążeniem.

Uwagi:

• uszkodzenie przeciążeniowe
• mogą być uszkodzenia ostre (powodują częściowe lub całkowite przerwanie ścięgna) oraz podostre (zapalenie pochewki)
• występuje ból i stan zapalny

Przyczyny:

• przeciążeniowe uprawianie sportu (skoki i biegi)
• szybkie zwiększanie dystansu lub intensywności
• niedostateczne rozciągnięcie ścięgna Achillesa
• szybki powrót do pełnego obciążenia po przerwie
• wbieganie pod górę
• zbyt sztywne obuwie
• pogorszona giętkość kończyny

Objawy kliniczne:

• ból poranny
• ostry piekący ból podczas ruchu
• obrzęk
• bolesność uciskowa
• podwyższona ciepłota
• pogrubienie ścięgna
• może dochodzić do zaników mm łydki

Badania obrazowe:

• RTG
• USG
• MR

Leczenie zasady:

1. Modyfikacja aktywności i odpoczynek
2. Krioterapia
3. Jonoforezy przeciwzapalne
4. Dostosowanie obuwia (podpiętki- używanie specjalnych butów do biegania)

Kinezyterapia:

Terapia uwzględniająca rozciąganie i wzmacnianie mięśni łydki w oparciu o terapię tkanek miękkich.
Przywracanie prawidłowych wzorców łydki (PNF).
Trening funkcjonalny SET, Mulligan.